Wiele tradycji wigilijnych ma bardzo stare korzenie. Wśród nich wiele ma związek z kulturą ludową. Niektóre z nich w poszczególnych regionach naszego kraju są takie same, inne mocno się od siebie różnią. Część starych zwyczajów wigilijnych odeszła w przeszłość, o innych pamiętamy do dzisiaj.
Zwyczaje wigilijne na Górnym Śląsku
Na Górnym Śląsku w wielu rodzinach wciąż pielęgnowane są stare magiczne zabiegi, które mają zapewnić powodzenie w kolejnym roku. Wedle starego i wciąż kontynuowanego zwyczaju należy w Wigilię wstać wczesnym rankiem. Ale istotne jest, że nie można nikogo tego dnia budzić, każdy musi wstać rano sam. Dochowując wierności temu rytuałowi, w kolejnym roku nie będziemy się spóźniać.
Na Górnym Śląsku nikt 24 grudnia nie rąbie drewna, chroni to przed bólami głowy. Z kolei przed bólem zębów w kolejnym roku ustrzegą się ci, którzy w Wigilię nie będą wbijać gwoździ.
Zwyczaje kultywowane na Pomorzu
W pomorskich domach osób, które pielęgnują tradycję przekazywaną z pokolenia na pokolenie w Wigilię dzieci ustawiają talerze. Rankiem w dzień Bożego Narodzenia znajdują ma nich słodycze. Dzieciom prezenty tego dnia nie przynosi święty Mikołaj, ale Gwiazdor. To osoba, która zakłada na siebie wywrócony na lewą stronę kożuch. Koniecznie powinien on być przewiązany pasem ze słomy.
W Wielkopolsce
Nasi pradziadowie wierzyli, że w Wigilię domy swoich bliskich nawiedzają dusze zmarłych. W wielu regionach kraju zwyczaj ten jest zapomniany, ale w wielu wielkopolskich domach nadal pamięta się, aby zanim usiądzie się na krześle, najpierw przeprosić duszę, która może na nim siedzieć, a następnie dmuchnąć na krzesło. W trosce o gości z zaświatów mieszkańcy Wielkopolski w dzień Wigilii bardzo ostrożnie obchodzą się z nożami i innymi ostrymi narzędziami. Posługują się nim tak, aby nie zranić dusz swoich bliskich zmarłych.
Nikt już nie stawia w kącie pokoju snopka słomy, nie spogląda przez dziurkę od klucza, aby zobaczyć osobę zmarłą w bieżącym roku. Wciąż jednak w wielu regionach naszego kraju pielęgnuje się wiele tradycyjnych zwyczajów wigilijnych.